Magazine_AVL_2025.indd

HÉT MAGAZINE VOOR GROEP-3-LEERKRACHTEN en nieuwe avonturen lees Met de nieuwste aanvankelijk leesmethodes ” Leren lezen opent de deur naar een wereld vol verhalen, ontdekkingen

Het belang van bewegend leren en het werken in hoeken in groep 3

05

18

Lijn 3

Veilig leren lezen Zoem

Atlantis Start

Leesplezier en -succes

12

06

32

TaalOceaan

Onderwijsmiddagen bij Heutink

28

LetterKlank- Stad

Ontwikkelings- materiaal voor groep 3

Ontdekken en ervaren

34

50

48

Inhoud

Hier ligt-ie dan!

05 Aanvankelijk lezen: de basis voor leesplezier en -succes 06 Zwijsen - Veilig leren lezen Zoem Een methode waarin kinderen samen leren lezen en iedereen geboeid en betrokken blijft. 10 Leesseries voor de beginnende lezer 11 Top 5 voorleesboeken 12 Malmberg - Lijn 3 Steeds beter leren lezen door een gevarieerd aanbod en veel leeskilometers vol leesplezier. 16 Beweegsnacks - Een energieboost voor je klas 18 Delubas - Atlantis Start Een vernieuwende, geïntegreerde methode waarin kinderen hun leesavontuur starten met rijke teksten. 22 In gesprek met de makers Ontdek welke visie er schuilgaat achter Veilig leren lezen Zoem, Lijn 3 en Atlantis Start. 26 Leesuitdagingen - Gratis downloads 28 Groen Educatief - TaalOceaan Een methode waarin een sterk leesniveau en goed taalgebruik elkaar versterken. Momento - Het startpunt van je dag 38 Additioneel materiaal voor een rijk leesaanbod 40 De leesomgeving Een plek waar lezen leuk wordt. 42 Column: Leren lezen is een feest Vergroot de motivatie en het plezier met hoekenwerk en bewegend leren. 48 Ontwikkelingsmaterialen van Educo voor groep 3 50 Ontdekken en ervaren Inspiratie opdoen in het Meubelpaviljoen en Experience centre. 32 Onderwijsmiddagen bij Heutink 34 Kind in Beeld - LetterKlankStad Een methode met een unieke didactiek die de complexiteit van taalbenadering aanpakt. 37

Wat een voorrecht om te mogen werken met die nieuwsgierige, leergierige kinderen in groep 3! Jij bent degene die hen begeleidt bij een van de grootste mijlpalen in hun jonge leven: leren lezen. Elke letter, elk woord en elk zinnetje dat zij ontdekken, is een stap in een wereld vol verhalen, kennis en fantasie. Speciaal voor jou In dit magazine hebben we alles voor jou verzameld wat je nodig hebt om van het aanvankelijk lezen een feest te maken. Je ontdekt de nieuwste leesmethodes en krijgt een kijkje in de visie van de uitgevers en auteurs die deze methodes ontwikkelen. We laten enthousiaste collega-leerkrachten aan het woord over hun ervaringen en gaan de verdieping in over het belang van bewegend leren en het werken in hoeken in groep 3. Daarnaast vind je een selectie van handige aanvullende producten die het lezen nog leuker maken, inspireren we je met leuke leesseries en bieden we downloads die direct in de klas te gebruiken zijn.

OF JE NU OP ZOEK BENT NAAR INSPIRATIE, PRAKTISCHE TIPS OF GEWOON EEN GOEDE DOSIS LEESPLEZIER, DIT MAGAZINE IS ER VOOR JOU!

Veel leesplezier

3

Nederland staat onderaan op de internationale ranglijst als het gaat om leesplezier. Slechts 24% van de Nederlandse leerlingen ervaart veel leesplezier. Slechts 1/3 van de leerlingen voelt zich erg betrokken bij het leesonderwijs op school. Meer dan de helft voelt zich een beetje betrokken. Ruim 80% van de basisschoolleerlingen vindt lezen buiten schooltijd leuk tot zeer leuk. Bibliotheekbezoeken nemen af naarmate kinderen ouder worden. 27% van de leerlingen behaalt op de basisschool niet het fundamentele niveau 1F voor schrijfvaardigheid. Hierdoor loopt meer dan een kwart de kans laaggeletterd te worden. Leesplezier en leesfrequentie nemen af vanaf groep 5 van de basisschool. Vaak ontbreekt interactie over boeken. Gesprekken tussen leerlingen onderling en leerlingen en leraren komt relatief weinig voor.

Bronnen: Blink Educatie, PIRLS-2016, Stichting Lezen 2017, Sardes 2019, Inspectie van onderwijs 2021.

4

Aanvankelijk lezen

de basis voor leesplezier en succes Aanvankelijk lezen:

In groep 3 begint een prachtig avontuur: kinderen ontdekken de wereld van zelfstandig lezen. Waar ze altijd genoten van het luisteren naar verhalen, ervaren ze nu de magie van zelf betekenis geven aan woorden, zinnen en teksten. Het opent een geheel nieuwe wereld vol mogelijkheden en geeft ze een gevoel van trots en motivatie.

Op weg naar lees succes

Ontdek de nieuwste methodes: ✓ Veilig leren lezen Zoem ✓ Lijn 3

STAP VOOR STAP NAAR VLOEIEND LEZEN De basis van goed leren lezen ligt in het begrijpen van de klank-tekenkoppeling: welke klank hoort bij welke letter? Met voldoende oefening wordt deze koppeling geautomatiseerd, waardoor kinderen niet alleen correct, maar ook vlot leren lezen. En hoewel oefenen essentieel is, ligt de echte uitdaging in het behouden van het leesplezier. Hoe positiever de leeservaring, hoe sneller kinderen de ruimte krijgen voor begrip en écht leesplezier ontdekken.

Het fysiek schrijven van letters helpt kinderen om de klank-tekenkoppeling sneller en beter te automatiseren. Schrijven gaat verder dan een kwestie van mooi handschrift: het is een krachtig hulpmiddel om lezen efficiënter én leuker te maken. Ontdek hoe de nieuwste methodes de basis leggen voor succesvol lezen, terwijl ze het leesplezier van kinderen hoog houden. Je leest meer over de unieke visies van de uitgevers en auteurs achter deze methodes. Daarnaast vertellen collega-leerkrachten alles over hun ervaringen in de praktijk. Laat je inspireren en ontdek wat deze methodes kunnen betekenen voor jouw groep 3.

✓ Atlantis Start ✓ TaalOceaan ✓ LetterKlankStad

LEZEN, SCHRIJVEN EN BEWEGEN: EEN GOUDEN COMBINATIE

Lezen en spellen gaan hand in hand, maar wist je dat ook motorisch schrijven een belangrijke rol speelt?

5

Over de methode

Ontdek samen een wereld vol verhalen

6

Aanvankelijk lezen

Veilig leren lezen Zoem Veilig leren lezen Zoem staat voor goed en motiverend lees- en taalonderwijs, ontwikkeld samen met wetenschappers en leerkrachten, gebaseerd op de laatste wetenschappelijke inzichten en didactische expertise. Inhoudelijk ijzersterk en visueel overtuigend. Met een dagelijkse focus op leesvaardigheid en leesmotivatie, betekenisvol en interactief. Met de vrolijke Club van Zoem leert iedereen van en met elkaar. Want goed leren lezen, dat doe je samen.

EEN ANKER IS MEER DAN EEN THEMA

DE GROEP IS ÉÉN LEERGEMEENSCHAP

Lezen is ook leren, denken en voelen. In tien thematische ankers in een school jaar worden leerlingen ondergedompeld in wereldoriënterende, kennisrijke en taalrijke thema’s. Veilig leren lezen Zoem werkt ankergericht. Daardoor wordt het leren lezen niet alleen een technische vaardigheid, maar ook een betekenis volle en samenhangende ervaring voor de leerlingen. Door een dagelijkse focus op leesvaardigheid en leesmotivatie wordt de leeshonger bij de leerlingen gestimuleerd. Elk anker heeft dezelfde opbouw, fungeert als een leidraad en verbindt verschillende lees- en leeractivi teiten in de klas. Door samen te lezen, samen in gesprek te zijn over de inhoud van de tekst en prikkelende leesvragen te beantwoorden, brengt de leerkracht de hele groep in verbinding met waar lezen echt over gaat.

De Zoem-versie benadrukt de verbinding tussen alle leerlingen. De groep is één leergemeenschap. Leerkrachten worste len vaak met de grote verschillen in hun groep. In de Zoem-versie leren kinderen van en met elkaar. Geen zon, maan, ster meer. Samen zijn ze de Club van Zoem en gaan ze op ontdekkingsreis: onder leiding van Zoem de bij en met de hulp van Mik de robot die ook leert lezen. De Zoem-versie legt de lat hoog. Veilig leren lezen ondersteunt leerkrachten met wegwijzers met praktische handelings- adviezen. Het is belangrijk om kinderen die het nodig hebben op een veilige manier uit te dagen. Waardoor uitein delijk iedereen groeit. Want goed leren lezen, dat doe je samen. LEESVAARDIGHEID EN LEES MOTIVATIE GAAN HAND IN HAND Het start bij de vaardigheid zelf, het leren lezen. Dat doe je in een con text die doet voelen dat lezen ertoe doet. Lezen is een vaardigheid die je moet aanleren. Als je eenmaal kunt lezen, de vaardigheid beheerst, dan gaat de wereld voor je open. Je kunt zelfstandig gaan ontdekken. Dat leidt tot leesmotivatie en daardoor tot meer

lezen. Dit zorgt er vervolgens voor dat kinderen steeds beter lezen. Het is dus niet óf leesvaardigheid óf leesmotivatie maar én-én. Het stap voor stap en ge ïntegreerd werken aan leesvaardigheid in een rijk netwerk van kennis, taal en woorden legt een stevige basis voor de leesmotivatie van kinderen. Een sprekend voorbeeld hierin: Het is een beetje als met fietsen. Je kunt nog zo’n mooie fiets hebben, maar je moet eerst weten hoe je fietst om er plezier van te hebben. Anders kun je er wel een paar rondjes omheen lopen, maar meer niet. En dat is met lezen net zo. Veilig leren lezen Zoem wil het tij keren en de motivatie terugbrengen.

Een stevig fundament

‘In onze snel veranderende wereld is goed kunnen lezen van levensbelang. Dat gun je elk kind! Veilig leren lezen legt een stevig fundament, door zich te baseren op inzichten uit de weten- schap. Inzichten die zich meermaals bewezen hebben en en niet op hypes gebaseerd zijn die komen en gaan. Met kinderen, die aan het begin van hun ontwikkeling staan, experimenteer je immers niet. Daarvoor is het belang van goed leren lezen te groot!’

” De Zoem-versie is er voor alle leerlingen van groep 3

Annemieke Smits Uitgever Veilig leren lezen

✓ Ankergericht werken; geïntegreerde leesaanpak in een kennisrijk curriculum ✓ Eén leergemeenschap; samen leren lezen met differentiatie waar nodig ✓ Leesvaardigheid én leesmotivatie gaan hand in hand ✓ Meer aandacht voor klankbewustzijn voor een succesvolle leesstart ✓ Hoofdrol leerkracht; flexibiliteit voor elke gebruiker krachtige kenmerken 5

7

In de praktijk

Samen leren lezen, als één hechte groep.

Annemieke Keersmaekers en Rianne Huijnk, Intern begeleider & Groep 3 leerkracht Basisschool De Borgwal in Bemmel

DE CLUB VAN ZOEMWERKT! Een nieuw jaar, een nieuwe groep en een nieuwe leesmethode. Na de voor lichting van Veilig leren lezen Zoem en het inzien van de materialen was basisschool De Borgwal direct positief. Nu Rianne (leerkracht groep 3) en intern begeleider Annemieke inmiddels gestart zijn, kunnen ze dit alleen maar bevestigen en nemen ze ons mee in hun start met Veilig leren lezen Zoem.

ROUTINE GEEFT RUST De structuur is helder, de handleiding is eenvoudig in gebruik, en de methodiek biedt ruimte voor verschillende niveaus zonder dat de groep uit elkaar valt. De methode is duidelijk opgebouwd en bevat veel lesonderdelen die vaker terugkomen. De routinekaarten helpen ons om snel in het ritme te komen. Hierdoor is de structuur van de methode herkenbaar en voorspelbaar voor de leerkracht en de leerlingen, wat voor een heel soepel verloop van de lessen zorgt.

De handleiding is gebruiksvriende lijk. Zeker naarmate je de routines en terugkerende lesonderdelen vaker hebt doorlopen, merk je dat het heel prettig is dat in de handleiding alleen de essen tiële informatie op een beknopte manier opgeschreven is. En de aansluiting met de schrijfmethode Pennenstreken is ook heel fijn. IEDEREEN HOORT ERBIJ Niet alleen ik als leerkracht, maar ook de leerlingen zijn heel enthousiast, vertelt Rianne. Ik stap elke dag binnen in een klas vol vrolijke leerlingen, trots dat ze lid zijn van de Club van Zoem! Annemieke ziet dit ook terug. De Club van Zoem leeft in de groep en is een verbindend element. Ieder kind voelt zich welkom. Dit zorgt voor een sterk gevoel van saamhorigheid in de groep. Het maakt niet uit op welk leesniveau een kind zit, ze zijn allemaal onderdeel van de club. IEDEREEN MAG SNUFFELEN Wat ons direct opviel aan de Zoem versie is hoe het samenwerken dan

ook centraal staat. De methode is erop gericht dat leerlingen samen leren lezen, als één hechte groep. Iedereen doet mee, of ze nu snel of wat langzamer leren lezen. Vanaf het eerste anker biedt de methode mogelijkheden voor differentiatie, zonder dat iemand zich buitengesloten voelt. De snellere lezers kunnen aan de slag met uitdagend snuf felmateriaal, terwijl de overige leerlingen ook af en toe kunnen snuffelen aan deze extra opdrachten. Dit zorgt ervoor dat elk kind een gevoel van uitdaging heeft, zonder dat er een kloof ontstaat tussen de niveaus. Annemieke vult aan: Sterker nog, iedereen heeft een inbreng in de groep. Dat zie je mooi terug bij de les interactief lezen. Het verschil is ook nauwelijks te zien, we starten bijvoorbeeld allemaal op dezelfde pagina. Het is mooi dat er voor alle leerlingen kleine snuffeluitstapjes mogelijk zijn. Iedereen mag er even aan proeven!

”

Deze methode maakt leren lezen vanaf dag één een gezamenlijke ervaring.

Kinderen ontdekken samen, waarbij iedereen meetelt en op verkenning gaat.

8

Aanvankelijk lezen

Veilig leren lezen Zoem

Met de nieuwe leesserie voor groep 3 kunnen beginnende lezers lekker veel lezen op hun eigen niveau. De leesboeken sluiten naadloos aan bij de lesmethode Veilig leren lezen Zoem en kunnen ook ingezet worden naast andere aanvankelijk leesmethodes. De leesserie bij Veilig leren lezen Zoem

In de klas zet Rianne de klankenzoeker op verschillende manieren in, tijdens de instructie voor de auditieve analyse, het dictee, tijdens de letterspelletjes en natuurlijk ook bij de verlengde instructie. ‘Ik zou hem nu niet meer kunnen missen.’ De meerwaarde van de klankenzoeker is echt dat kinderen bezig zijn met het bepalen van de klank. Waar hoor je de klank in een woord? De kinderen zijn ook echt handelend bezig met de klank, het openen van vakjes en erop schrijven. Ze voelen letterlijk waar de letter zit of waar deze geknipt wordt. En je kunt er echt het niveau mee verhogen, want bij de klankenzoeker kun je al moeilijkere woorden gebruiken die je bijvoorbeeld nog niet bij spelling gebruikt. De leer lingen vinden het echt leuk, ze zijn heel erg betrokken en actief tijdens de les. Wat ik doe werkt! ‘Ik ga elke dag met een glimlach naar school. Ik ben vooral erg blij met de handleiding, de bingoles aan het einde van de ankers en de toneellessen. Maar ook de basislessen zijn prettig. Bewegen met Mik is altijd een fijn moment omweer even focus te brengen. Het mooiste om te merken is: wat ik doe werkt! De leerlingen leren goed lezen en mogen dat iedere dag samen met de Club van Zoemmet heel veel plezier doen.’ Rianne Huijnk, leerkracht groep 3, BS De Borgwal in Bemmel

DE KLANKENZOEKER KAN IK NIET MEER MISSEN De klankenzoeker, het nieuwe les materiaal om het klankbewustzijn te stimuleren, was even wennen. Zoiets hadden we nog nooit gebruikt, maar door ondersteuning, afspraken in de klas en natuurlijk veel oefenen, werken we er fijn mee samen.

Er zijn uiteenlopende thema’s en boeksoorten zoals rijke teksten, zoekboeken, versjes, verhalen, informatieve boeken, strips en toneellezen. De boeken volgen de (letter)opbouw van de nieuwe methode. Elk pakket bevat ook altijd enkele boeken die aansluiten bij het thema van het betreffende anker. Dat zorgt voor extra herkenning en plezier bij de leerlingen. Net als bij de methode daagt Snuffel kinderen uit die af en toe een technische uitdaging in de tekst aankunnen of zelfs al kunnen lezen als zij groep 3 binnenkomen.

De leesserie van Veilig leren lezen Zoem bestaat uit 10 boekenpakketten van anker start tot en met anker afsluiting. In totaal zijn er 136 leesboekjes.

Boekenpakket anker 1 661534

Boekenpakket anker 5 661538

Bekijk alle boekenpakketten bij Veilig leren lezen Zoem op heutink.nl.

9

Leesseries voor de beginnende lezer

Kort, makkelijk & grappig

Samen lezen! Met de samenleesboeken van Delubas hebben zowel beginnende als meer

Moppen tappen Moppen zijn perfect om te oefenen met lezen: kort, grappig en makkelijk tussendoor. Deze AVI-moppenboeken van Zwijsen bieden niet alleen leesplezier, maar helpen ook om tekstbegrip te stimuleren. Of je nu een beginnende, gevorderde of dyslectische lezer bent, er is voor ieder 3 een passend moppenboek!

Leeskilometers De Schelpjesboeken van Maretak

gevorderde lezers veel profijt van het samen- lezen. De teksten zijn geschreven op twee of drie leesniveaus die elkaar steeds afwisselen. De samenleesboeken zijn onderverdeeld in pakketten waarbij steeds één samenleesvorm centraal staat: tutorlezen, duolezen of toneellezen.

bieden jonge lezers in groep 3 grappige, spannende en ontroerende verhalen. Kies uit maar liefst 35 boekjes en laat ze met trots leeskilometers maken met hun nieuw opgedane leesvaardigheden.

Artikelnummer: 644575

Artikelnummer: 663956

Artikelnummer: 676007

Meer lees plezier? Shop alle boeken op heutink.nl

Top-boeken voor starters! De Top-serie van Maretak is speciaal voor kinderen die net leren lezen. De verhalen zijn geschreven op AVI-Start-niveau: korte zinnen, klankzuivere woorden, geen hoofdletters en geen lastige letter- combinaties. De prachtige illustraties maken het lezen extra leuk en toegankelijk voor beginners.

Met prachtige illustraties

Artikelnummer: 613093

10

Aanvankelijk lezen

5 TOP Voorlees boeken

Tekst & beeld vullen elkaar aan

1. De Gorgels en de laatste kans Ga mee op een spannende reis door de toendra van het Hoge Noorden om de Gorgels van ondergang te redden. Je beleeft het in het adembenemende slotavontuur van de Gorgels. Jochem Myjer (9789025884208) 2. Het zakmes Mees vindt het zakmes van zijn vriend Tim in zijn broekzak. Maar Tim is verhuisd en nu vreest Mees dat mensen denken dat hij het heeft gestolen. Hij bedenkt een gedurfd plan

Strips De AVI-strips van Zwijsen zijn speciaal ontwikkeld voor kinderen in groep 3 t/m 5, met een goed leesbaar lettertype en illustraties die de tekst ondersteunen. Kinderen krijgen een dieper begrip van de tekst doordat tekst en beeld elkaar aanvullen. Begrijpt een kind een zin niet, dan ondersteunt het beeld.

om het zakmes terug te brengen. Sjoerd Kuyper (9789047707943)

3. De kikkerbilletjes van de koning en andere sprookjes Een geestige en ontroerende sprookjesbundel die nét een beetje afwijkt van het traditionele sprookjesrecept. Geschreven door Superjuffie-auteur: Janneke Schotveld (9789000364893)

Artikelnummer: 9789048753741

4. De avonturen van Tommie en Lotje deel 1 In deze dikke bundel zijn drie Tommie en Lotje-boeken samengebracht: De stoutste avonturen van Tommie en Lotje, Tommie en Lotje gaan op vakantie en De vrolijkste avonturen van Tommie en Lotje. Maar liefst 280 pagina’s voorleespret en geweldig grappige illustraties. Jacques Vriens (9789000373680) 5. Meester Kikker Meester heeft een geheim. En wat voor geheim! Vanaf het moment dat Meester zijn geheim deelt, beleeft de klas een mix van grappige en spannende momenten. Eerst denkt de klas nog dat Meester een grapje maakt, maar al gauw blijkt dat niet zo te zijn. Paul van Loon (9789025885366)

Ik leer lezen Met deze boeken oefenen kinderen zelf op hun eigen leesniveau en interesse, terwijl de boeken met hun leesvaardigheid meegroeien.

Artikelnummer: 664045

11

Over de methode

Al lezend de wereld ontdekken

12

Aanvankelijk lezen

Lijn 3

EEN BUSREIS VOL LEESPLEZIER Jonge kinderen worden steeds nieuws gieriger naar de wereld om hen heen. De wereldoriënterende thema’s van Lijn 3 bieden volop mogelijkheden om die wereld te ontdekken. De thema’s sluiten aan bij de belevingswereld van het jonge kind en geven jou als leerkracht veel mogelijkheden om dit thema verder nog meer tot leven te brengen met themahoeken, leeshoeken, extra activiteiten, uitstapjes en meer. Op deze manier biedt je kinderen een écht rijke taalomgeving aan.

SLUIT AAN BIJ DE ONTWIKKELING VAN HET JONGE KIND Voor groep-3-kinderen is veel nieuw, zoals zitten aan een tafeltje en luisteren naar uitleg. Ze hebben behoefte aan bewegen, handelen en nieuwe dingen ontdekken. Een leescircuit, aanspre kende letterfilmpjes en taallessen met optioneel hoekenwerk: Lijn 3 sluit nadrukkelijk aan bij de nieuwsgierigheid en wensen van groep-3-kinderen. Aantrekkelijk, actief en afwisselend, maar altijd met een duidelijke focus op leren lezen.

Met Lijn 3 ontwikkelen kinderen op een speelse en effectieve manier hun lees- en taalvaardigheden. Stap in bij Lijn 3 voor een busreis vol leesplezier. Niet alleen voor de kinderen is het genieten - lees hieronder verder om een kijkje te nemen onder de motorkap. lezen. Daarom heeft Lijn 3 een uit- gebreid en gevarieerd aanbod aan lees- en prentenboeken, 100 bieb- boekjes en een uitgebreid assortiment aan leesspellen en samenleeskaarten. Er wordt gewerkt vanuit een dubbele leeslijn, waarbij kinderen de les altijd gezamenlijk starten én eindigen in hetzelfde boek. Op die manier maken de kinderen veel leeskilometers waarbij leesplezier voorop staat: samen steeds beter leren lezen. IEDERE DAG VEEL EN SAMEN LEZEN Goed lezen leer je vooral door veel te

Lijn 3 combineert lezen met wereld- oriënterende thema’s. De methode biedt samenhang tussen lezen, schrijven en spelling en sluit naadloos aan op de schrijfmethode Klinkers.

” Acht aansprekende wereldoriënterende thema’s

✓ Iedere dag veel en samen lezen ✓ Acht aansprekende wereldoriënterende thema's krachtige kenmerken 5

✓ Regie en flexibiliteit voor de leerkracht ✓ Lezen, schrijven en spelling in samenhang ✓ Perfecte aansluiting bij de ontwikkeling van het jonge kind

13

In de praktijk

De eerste reacties op Lijn 3

De klankbordgroep aan het woord Leerkrachten spelen een cruciale rol in de ontwikkeling van de nieuwe editie van Lijn 3. De afgelopen drie jaar deelden leerkrachten in een klankbordgroep waardevolle inzichten. Lees hun ervaringen!

'Ik heb al veel mooie dingen gezien in de nieuwe Lijn 3. De circuitlessen die mooi aansluiten op het spelend leren voor kinderen in groep 3, maar ook meer observeren en minder toetsen spreekt me aan. Vooral over de nieuwe opzet van de ***-leerlijn ben ik enthousiast en ben erg benieuwd of het mijn verwachtingen in de praktijk waar gaat maken. Werken in hetzelfde werkboek voor zowel verbonden- als blokschrift is ook echt een verbetering. Daarnaast vind ik het erg leuk om te zien dat er meer spelmateriaal komt waarbij het maken van leeskilometers niet uit het oog verloren wordt.'

'Ik vond de klankbordsessies erg waardevol. Het was fijn om alvast een kijkje te kunnen nemen in de vernieuwde methode en mee te kunnen denken met wat goed werkt (en wat niet). Daarnaast vond ik ook dat we als scholen veel van elkaar geleerd hebben. Ik heb een aantal waardevolle tips meegenomen van collega-leerkrachten. De huidige Lijn 3 bevalt nog steeds erg goed, maar een meerwaarde van de nieuwe versie vind ik dat je als leerkracht de kinderen continu goed hoort lezen, omdat je om de dag een leescircuit kunt doen. Ik ben benieuwd hoe de kinderen de verschillende haltes en werkvormen in het leescircuit ervaren!.'

'Ik word blij van de verdieping die mogelijk wordt doordat in de nieuwe Lijn 3 de thema's langer duren en de kinderen zich zullen herkennen in de passagiers. Wat mij het meeste aanspreekt bij de nieuwe Lijn 3 is de diversiteit in personages, kinderen kunnen zich herkennen in een personage op basis van uiterlijk maar ook op basis van interesses. Wat ik ook een groot voordeel vind is dat thema's langer duren dan in de eerste versie en dus breder kunnen worden uitgewerkt in de klas. Ook is het leescircuit met de mooie leesspellen echt een verrijking voor de kinderen in de klas.'

‘In de klankbordgroep waarin we meewerkten aan de ontwikkeling van de nieuwe Lijn 3 werden goede vragen gesteld en werd er ook echt naar ons geluisterd. Ook vind ik het super dat alles herkenbaar is voor kinderen in groep 4, zowel als je dan werkt met Taal actief of Staal.'

Aline Roetman, Basisschool Samenspel, Amsterdam Zuidoost

Geranda van der Wal, Eben Haezerschool, Oud Beijerland

Saskia van Boxem, OBS de Bonkelaar, Almelo

Heleen Heimensen, Ichthus school, Nijkerk

14

Aanvankelijk lezen

Lijn 3

Op een speelse en effectieve manier lees- en taalvaardigheden ontwikkelen

De biebboekjes zijn ingedeeld naar leesniveau en binnen elk leesniveau volgen ze de oplopende moeilijkheidsgraad van de leerlijn technisch lezen. Door deze indeling is de klassenbieb in elke periode van het jaar goed gevuld, met boeken voor alle kinderen. Op de achterkant van elk boekje staat duidelijk vermeld wat de inhoud en het niveau van het boekje is. Zo kunnen de kinderen snel kiezen. Achterin elk boekje zit een opdrachtenkaart waar kinderen optioneel kunnen reflecteren op wat ze gelezen hebben. Daarnaast worden alle kinderen aangemoedigd om in hun eigen boek verder te lezen zodra ze klaar zijn met hun werk. Zo wordt vrij lezen gestimuleerd. Met de biebboekjes van Lijn 3 bied je de beginnende lezer een rijk aanbod voor vrij lezen. Er zijn zowel informatieve als verhalende boekjes die zijn geschreven door verschillende kinderboekenauteurs. De biebboekjes bij Lijn 3

De biebboekjes van Lijn 3 bestaan uit 3 pakketten. Pakket A en B, bestaande uit 100 boekjes, voor scholen die voor het eerst gaan werken met Lijn 3. Pakket C, een aanvulset bestaande uit 40 delen, voor scholen die de biebboekjes van de eerste versie van Lijn 3 al hebben.

Pakket biebboekjes A 615086

Pakket biebboekjes B 615087

Pakket biebboekjes C 615088

15

Beweeg snacks Voor kinderen in groep 3 is beweging cruciaal. Na de speelse dynamiek van de kleutergroepen brengen ze nu meer tijd zittend door, geconcentreerd op leren lezen, schrijven en rekenen. Bewegen helpt hen niet alleen om hun energie kwijt te raken, maar verbetert ook hun concentratie en leervermogen. Het is dus goed om af en toe beweegmomentjes in te lassen. Zo stimuleer je verschillende vaardigheden en ben je ook nog eens supergezond bezig. Kortom een frisse boost om daarna weer volop aan de slag te gaan! BEWEGEN = VOEDING VOOR DE HERSENEN Door te bewegen wordt de bloedcirculatie verhoogd; organen zoals de hersenen krijgen meer zuurstof wat voor onmiddellijke chemische veranderingen in de hersenen zorgt. Zo nemen de concentratiedopamine en norepinephrine toe, die direct de aandacht van kinderen verhoogt.

Leuke beweeg snacks als tussendoortje Personal trainer Ivy van den Heuvel bedacht leuke beweegspelletjes waarmee je kinderen inspireert om lekker actief bezig te zijn.

De kruiwagen challenge Een spel waarbij een kind de kruiwagen is en de ander de duwer. Kom maar op met die spierballen!

Levend boter kaas-en-eieren Wie legt het snelst drie pionnen op een rij in het speelveld?

Het bezemspel

Een spel dat draait om concentratie en behendigheid.

Woorden springen

LEKKER BEWEGEN IS NIET MOEILIJK

Schrijf woorden (of klanken) op het bord en geef bewegingen aan elke klank. Klinkers = 1x springen en medeklinkers = 1x hurken bijvoorbeeld. DE KINDEREN SPELLEN HET WOORD DOOR DE BEWEGINGEN TE MAKEN.

De ‘onzichtbare stoel’ - challenge

Ga op een stoel zitten die er niet is. Daar krijg je sterke bovenbenen van!

16

Aanvankelijk lezen

Commando hinkelen

Geef verschillende commando’s: commando zitten (zitten op de grond), commando staan (rechtop staan), commando bukken (voorover bukken), commando hinkelen (op één been op en neer springen), commando ooievaar (op één been staan), enz. WIE KAN DE COMMANDO’S HET LANGST GOED UITVOEREN?

Het verschillende sporten spel Beeld verschillende sporten uit, maar dan zonder attributen.

Het evolutiespel In deze sportieve variant op het

bekende spelletje steen-papier-schaar ontwikkel je je van ei tot superheld.

Het hoofd schouders-knie pion-spel Wie is als eerste bij de pion als er ‘teen’ wordt geroepen?

Spiegeltje, spiegeltje

Het rozevoetspel Wie wordt de kleurenkoning van de dag?

Lekker bewegen en elkaar precies nadoen.

Energie boost voor je klas

Skiën Je staat boven op de berg met je ski’s aan. Een, twee, drie, daar gaan jullie! Knieën gebogen, stokken onder de arm, bewegend van links naar rechts. Bij het signaal tak allemaal bukken. Bij het signaal steen allemaal springen. Bij draai een pirouette in de lucht. EN BIJ BOEM EEN NOODSTOP EN EEN HARDE GIL: AAAHHHH!!

Spring, spring, spring

Lees een verhaal voor. Vertel de kinderen dat ze moeten springen wanneer het woord en / de / maar / als / … horen. Je kunt ervoor kiezen de kinderen te laten springen bij één woord, maar je kunt het ook moeilijker

Jumping jacks

Ga de uitdaging aan: zo veel mogelijk jumping jacks in 60 seconden.

maken door ze bij meerdere woorden te laten springen.

17

Over de methode

Een écht nieuwe kijk op groep 3

18

Aanvankelijk lezen

Ben jij klaar voor een frisse blik op groep 3? Ontdek Atlantis Start! Deze methode integreert alle taaldomeinen en een groot aantal andere vakgebieden rondom boeiende wereldoriënterende thema’s. Met Atlantis Start leren kinderen meer dan alleen lezen: ze duiken in rijke verhalen die hun nieuwsgierigheid prikkelen en hun wereld vergroten. Atlantis Start

GEÏNTEGREERD KENNISRIJK ONDERWIJS

In veel methodes leren kinderen dat je de letter v uitspreekt als /vuh/. Maar dat zorgt voor verwarring. Zo begrijpt Ezra uit groep 3 niet waarom je de naam van zijn lievelingsclub uitspreekt als /pee-es-vee/ en niet als /puh-sss-vuh/. En we kijken toch naar de /tee-vee/ en niet naar de /tuh-vuh/? !

Met Atlantis Start leg je een stevige kennisbasis voor elk kind. De methode combineert onder meer taal, lezen en wereldoriëntatie rondom thema’s. Je start elke dag met een activiteit bij een boek. De lessen die volgen, bouwen hier the matisch op voort. Daardoor sluiten alle vakken en lessen naadloos op elkaar aan. De stevige samenhang tussen lessen zorgt ervoor dat de woordenschat van kinderen en hun begrip van nieuwe informatie in hoog tempo verbetert. Er ontstaat een stevig netwerk van kennis en woorden, waardoor kinderen steeds complexere informatie over het thema kunnen verwerken. Naarmate de kennis in de klas groeit, stijgt dus ook het niveau van je lessen en van de teksten die je klas leest. Samen leren, samen groeien! HELDER VANAF DAG ÉÉN Atlantis Start speelt in op wat kinderen al kennen, zoals hun naam en letters en woorden uit hun omgeving. Daarmee bied je een stevige basis. Door op die basis voort te bouwen, benut je de voorkennis van je leerlingen en voorkom je verwarring.

GELIJKE KANSEN ZONDER LABELS In groep 3 krijgen kinderen vaak snel een label opgeplakt. Daarmee komt direct de lat lager te liggen voor kinderen die als zwakkere lezers zijn bestempeld. En wie het stempel sterke lezer krijgt, volgt meestal een aparte leerlijn. Bij Atlantis Start gebeurt dat niet. Met deze methode leert ieder kind lezen op zijn eigen tempo, zonder labels en met voldoende uitdaging.

Atlantis Start werkt met een slimme groeilijn. Alle kinderen werken aan dezelfde opdrachten, maar kunnen die naar behoefte makkelijker of moeilijker maken. Zo werkt elk kind in zijn eigen zone van naaste ontwikkeling, zonder beperkend label. De groep blijft dus samen. En het mooiste? Elk kind legt de lat steeds iets hoger voor zichzelf, ongeacht zijn startniveau.

Levendig leren lezen

‘Vanaf dag één leren en lezen de kinderen over ongelooflijk veel onderwerpen. En dankzij de thema’s is er samenhang. Daardoor komen vakgebieden zoals lezen, taal, schrijven, wereldoriëntatie en muziek naadloos samen in één methode. Wat had ik als kind graag leren lezen op zo’n levendige manier’ Lenneke Moerdijk, redacteur Atlantis Start

✓ Thematisch onderwijs voor brede kennisbasis ✓ Direct starten met rijke teksten ✓ Aansluiting bij belevingswereld van kinderen ✓ Activerende werkvormen voor maximale betrokkenheid ✓ Slimme groeilijn voor meer kansengelijkheid krachtige kenmerken 5

19

In de praktijk

Proefdraaien met Atlantis Start, hoe bevalt dat?

Atlantis Start is nog niet in gebruik op scholen. Wel heeft een aantal leerkrachten de materialen getest. Ontdek hier hun ervaringen!

overstap van groep 2 naar groep 3. Bovendien krijgen de kinderen daar energie van, wat mijn werk ook weer leuker maakt. De werkvormen en leerliedjes kun je heel makkelijk toepassen in de les. En omdat de aandacht van de klas bij de les blijft, hoef je niet constant bij te sturen. Daardoor houd je zelf ook energie over om een sterke les neer te zetten. Ik zou het elke collega aanraden.'

HET BOEKENKWARTIER IS HET PERFECTE BEGIN VAN ONZE DAG 'Met Atlantis Start begin je elke dag met een boek. We hebben daar in de klas een fijn en gezellig moment van gemaakt, waarin we samen in een prenten- of voorleesboek duiken. Dat begin van de dag geeft rust en structuur – precies wat mijn groep 3 nodig heeft. Bij elke leesstart horen vragen op het digibord. De ene keer hebben we het over de personages in het boek en de an dere keer over de illustraties. Die vragen helpen mij als leerkracht om richting te geven aan dit kwartier.

Dankzij de leesstart groeit de woorden schat van de kinderen en ontdekken ze hoe leuk lezen kan zijn. Na het leeskwar tier stromen we door naar de lessen, die net als het boek aansluiten bij het thema van het blok. Voor mijn klas is het echt de perfecte start van de dag.'

ELK KIND DOET DEZELFDE OPDRACHTEN, MAARWEL OP ZIJN EIGEN NIVEAU

KINDEREN KRIJGEN ER ENERGIE VAN

'Mijn klas is fan van de letterfilmpjes met Kiki en Rikkie.' ”

'Voor jonge kinderen is het lastig om hun aandacht bij de les te houden. Met Atlantis Start merkte ik echt verbetering. De methode biedt veel verschillende werkvormen aan: we zingen, bewegen en doen hoekenwerk. Dat verkleint de

'In het begin was ik best een beetje scep tisch. In mijn klas heb ik zwakke lezers, maar ook kinderen die al op het niveau van groep 4 lezen. Ik kon me niet voor stellen dat iedereen dezelfde opdrachten zou kunnen maken.

20

Aanvankelijk lezen

Atlantis Start

tip 1

LOGEERBOEK IN PLAATS VAN LOGEERBEER Wijs elke week een Boekenwurm van

de Week aan. Die leerling krijgt een weekend lang een logeerboek mee naar huis. Geef ook een schriftje mee en laat de Boekenwurm van de Week daarin een tekening maken over het boek, of misschien zelfs een stukje schrijven over het verhaal. Op maandag mag de Boekenwurm zijn klasgenoten natuurlijk alles vertellen over het logeerboek!

Maar eerlijk is eerlijk: het werkt. Kinderen hebben de vrijheid om opdrachten op hun eigen niveau te maken. De een vult bijvoorbeeld alleen de nieuwe letter in en de ander schrijft het hele woord. Zo ontwikkelt ieder kind zich op zijn eigen tempo, terwijl wel alle kinderen hetzelfde werkboek voor hun neus hebben. Ik zie dat zelfs kinderen die wat langza mer beginnen, na een tijdje uit zichzelf

meer uitdaging zoeken. Dat kan dus gewoon, omdat ze niet met aparte boek jes zitten opgescheept waar versimpelde opdrachten in staan. Ik vind het echt super dat mijn leerlingen niet worden geremd door labels.' MET ATLANTIS START VERKLEINENWE DE VERSCHILLEN 'Mijn collega’s van groep 4 t/m 8

Kinderen worden zes weken lang onder gedompeld in een thema en daardoor stijgt hun lees- en kennisniveau snel. We hebben dan ook besloten om vanaf volgend jaar in de klas te gaan werken met deze methode. Zo verwachten we de verschillen aan het begin van groep 4 te verkleinen. Daar profiteren de kinderen én de leerkrachten van.'

gebruiken Atlantis voor voortgezet lezen. In die methode ligt de nadruk op kennisopbouw, maar we merkten dat het niveauverschil aan het begin van groep 4 vaak groot is, vooral qua kennis en woordenschat. Dat maakt goed lesgeven lastig. Onze conclusie was dan ook dat er iets moest veranderen in groep 3. We hebben samen gekeken naar Atlantis Start en waren al snel enthousiast.

Vraag de Boekenwurm om thuis een paar voorwerpen te verzamelen die te maken hebben met het boek. Die kunnen mee in de rugzak. Dat maakt het vertellen vaak een stukje makkelijker.

tip 2

21

In de praktijk

In gesprek met de makers

Hoe zorgen zij ervoor dat beginnende lezers enthousiast en vaardig worden in het leren lezen? Wat is hun visie op leesonderwijs en hoe vertalen zij die naar eenmethode die dagelijks in de klas wordt gebruikt? Wij gingen in gesprek met de auteurs van Veilig leren lezen Zoem, Lijn 3 en Atlantis Start. Ze vertellen over hun drijfveren, hun kijk op effectief lees- onderwijs en de keuzes die zij maakten bij de ontwikkeling van hunmethode. hun expertise, ervaring en passie bundelen om het beste onderwijs te bieden. Achter elke succesvolle methode zit een team van bevlogen auteurs en ontwikkelaars die

Maud is orthopedagoog en leerkracht. Ze heeft meegewerkt aan het concept van methodes voor voorbereidend, aanvankelijk en voortgezet technisch lezen zoals Schatkist, VLL-Zoem en Estafette bovenbouw. Maud van Druenen

Edith Kipping

Ontwikkelaars Atlantis Start

Edith is conceptauteur van Lijn 3 en zelf groep-3- leerkracht geweest. Ze is verantwoordelijk voor het domein lezen van Lijn 3 en is docent onderwijs- kunde en pedagogiek op de Pabo.

Atlantis Start is gemaakt door een multi- disciplinair team van specialisten, vakexperts en mensen uit de praktijk. We spraken MariekeVerhoef (onderwijskundige), Brechje van Eekert (vormgever) en

Robin van der Sanden (proces engineer IT).

22

Aanvankelijk lezen

In gesprek met de makers

WAAROM BEN JE JUIST AUTEUR GEWORDEN VAN EEN AANVANKELIJK LEESMETHODE EN NIET VAN EEN ANDER VAKGEBIED?

HOE ZORGEN JULLIE VOOR LEESMOTIVATIE EN LEESPLEZIER? [MAUD] Leesvaardigheid en lees- motivatie is een én-én verhaal. Zonder vaardigheid ontbreekt de basis om gemotiveerd te raken. Daarom is de effectieve automatiseerlijn in Veilig leren lezen de eerste stap om die leeshonger te voeden. Het is een beetje als met fietsen. Je kunt de mooiste fiets hebben, maar zonder te weten hoe je moet fietsen, blijft het bij een rondje eromheen lopen. Pas als je het echt kunt, ervaar je het plezier ervan. effectieve leesinstructie gecombineerd met een waaier van elementen die mo tivatie versterken. Denk aan prikkelende onderzoeksvragen, het stimuleren van nieuwsgierigheid, ankers die kinderen raken en relevant zijn, mooie en rijke verhalen maar ook kennisrijke non-fictie, de sterke samenhang tussen activiteiten. Ook de verbinding tussen leerlingen, gezamenlijke ontdekkingen, momenten van beweging en spel dragen hieraan bij. Je ziet de kernelementen vanuit motivatieonderzoek hierin sterk terug: competentie, autonomie, verbonden heid. Deze aanpak zorgt ervoor dat leerlingen zo betrokken worden bij wat ze lezen, dat ze meer willen weten van elkaar, maar ook meer en meer willen lezen. Het is dus niet óf leesvaardigheid óf leesmotivatie. Het is een én-én-verhaal, elke dag opnieuw. [EDITH] Door de grote variatie in materialen, teksten en illustraties wordt elk kind gemotiveerd om te lezen. Of je nu al veel letters kent of een startende lezer bent, er is altijd iets te lezen en te Uiteraard stopt het niet bij de vaar digheid alleen. Natuurlijk wordt die

leren lezen. We verbinden lezen, taal, schrijven, wereldoriëntatie, burgerschap, tekenen en handvaardigheid, muziek en sociaal-emotionele ontwikkeling op een betekenisvolle manier. Met ons team ontwikkelden we een leuke en effectieve methode voor groep 3, waarmee we leerkrachten de tools geven om elk kind een sterke start te bieden.

lezen. Leerlingen krijgen hierdoor haakjes om beter te begrijpen wat ze lezen en ze doen tegelijkertijd nieuwe kennis op. In de Zoem-versie werken we daarom met ankers: rijke contexten waarmee ze hun netwerk van kennis en woorden kunnen uitbouwen. De uitdagende onderzoeksvraag in het anker en de zoektocht naar antwoorden op die vraag zorgt niet alleen voor meer kennis en woordenschat, maar ook voor een sterke samenhang tussen de taal- en leesactivi teiten én betrokkenheid van leerlingen. Heel belangrijk is dat de combinatie gemaakt wordt tussen die rijke kennis én een sterke didactiek voor technisch lezen en spelling. Ligt de focus te veel op een van beide aspecten, dan is de balans zoek. Ik vind dat we in de Zoem-versie een optimale balans hebben weten te vinden, een balans die álle leerlingen eerlijke kansen geeft. KUN JE AANGEVENWAAR JE HET MEESTE TROTS OP BENT TIJDENS HET MAKEN VAN DEZE METHODE? [EDITH] De leesmethode Lijn 3 is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met leerkrachten van groep 3. Hun praktijkervaring stond centraal. Alles wat we ontwikkelden, werd eerst in de klas uitgeprobeerd: is het praktisch? Is het wenselijk? Is het effectief? Wetenschap pelijke inzichten waren daarbij onze leidraad. Het resultaat is een methode die niet alleen werkt, maar ook aansluit bij de echte behoeften van kinderen en leerkrachten. Ik ben enorm trots dat Lijn 3 het leesplezier vergroot én als eerste leesmethode de bewezen effectiviteit van de letter centraal intro duceerde. Dát heeft echt een nieuwe draai aan het leren lezen gegeven.

[MAUD] Als juf zag ik al hoe mooi maar ook complex het leesproces kan zijn. Als orthopedagoog en wetenschapper heb ik me verder gespecialiseerd op het vlak van taal, lezen en dyslexie. Wat ik heel belangrijk vind in mijn werk is het vertalen van wetenschappelijke kennis op het gebied van taal naar de onderwijspraktijk. Vijf jaar geleden vroeg het Veilig-teammij ommee te denken over de conceptontwikkeling van de nieuwe Veilig leren lezen. Dat voelde als een unieke kans: de ideale mogelijkheid om wetenschap en praktijk samen te brengen en ervoor te zorgen dat de leerkracht in groep 3 dát in handen heeft om dagelijks kwalitatief hoog staand goed lees- en taalonderwijs te geven. [EDITH] Als leerkracht van groep 3 vond ik het leren lezen altijd een feest! Het mooiste aan kinderen die voor het eerst leren lezen, is hun verwondering, de vrolijke gezichtjes en de verrassing wanneer ze zelf een tekst lezen en bijvoorbeeld lachen om een grapje in het verhaal. De wereld wordt groter voor kinderen die leren lezen, ik wilde daar graag een rol in spelen. Een leesmethode ontwikkelen waarmee leerkrachten deze mooie momenten kunnen creëren, voelde voor mij als een logische en waardevolle stap. [ATLANTIS START] Leerkrachten in groep 3 lopen vaak tegen dezelfde uitdagingen aan: grote niveauverschillen aan het begin van het schooljaar, een lastige overgang vanuit groep 1/2 en een gebrek aan samenhang tussen vakken. Er was duidelijk behoefte aan een nieuwe aanpak. Daar wilden we dolgraag mee aan de slag! Met Atlantis Start bieden we praktische oplossingen: thematisch onderwijs met speelse, activerende werkvormen en een slimme groeilijn zonder beperkende labels. Bovendien gaat de methode verder dan alleen WAAROM HEBBEN JULLIE EEN METHODE ONTWIKKELD VOOR GROEP 3?

”

Elke leerling een sterke start.

WAT ZIE JIJ ALS BELANGRIJKSTE TRENDS EN ONTWIKKELINGEN VOOR DE KOMENDE LEESJAREN? [ATLANTIS START] De toekomst ligt in geïntegreerd onderwijs. Technisch lezen is een onmisbaar vakgebied in groep 3, maar je kunt het niet los zien van begrijpend lezen. Die twee horen altijd samen te gaan. Daarom brengen we ze in Atlantis Start samen op een logische manier. En daar stoppen we niet: ook taal en schrijven pakken we mee, want die horen er natuurlijk ook bij. En we gaan nóg een stap verder! Lezen, schrijven en taal koppelen we ook aan vakken als wereldoriëntatie en burgerschap. Kinderen werken bij al die vakken met rijke teksten. Dat zijn authentieke teksten, vol natuurlijk taal- gebruik en een gevarieerde woorden schat. Door steeds zulke rijke teksten te lezen, werken kinderen continu aan hun leesvaardigheid. En thematisch werken maakt deze aanpak nóg effectiever. Als kinderen langere tijd in een thema duiken, komen dezelfde woorden en begrippen tenslotte steeds terug. Zo groeien de taalvaardigheid, woordenschat en kennis van kinderen in razend tempo. Om die reden kiezen we bij Atlantis Start bewust voor langere themaperiodes. [MAUD] Een sterke didactiek voor technisch lezen en spelling is de basis in groep 3. Maar er is de laatste tijd gelukkig steeds meer aandacht voor het belang van kennis en woordenschat bij het

”

Het is dus niet óf leesvaardigheid óf leesmotivatie. Het is een én-én verhaal, elke dag opnieuw.

23

In de praktijk

ontdekken. Successen vieren we - ze motiveren kinderen om verder te lezen. Het geïntegreerde leescricuit zorgt er bovendien voor dat kinderen ook op een gevarieerde manier lezen én steeds bij het rouleren even in beweging zijn. Daarnaast nemen de wereldoriënterende thema’s en de personages uit Bens bus kinderen mee op een spannende ont dekkingsreis. Lezen wordt zo niet alleen leerzaam, maar ook leuk. [ATLANTIS START] Leesplezier is het uitgangspunt van Atlantis Start. Elke dag begint met een mooi verhaal, gedicht of tekst die aansluit bij het thema. Kinderen bespreken de tekst, zodat die meteen betekenis krijgt. En zodra kinderen zelf gaan lezen, doen ze dat natuurlijk ook met betekenisvolle zinnen en teksten. De leesles draait dan ook nooit alleen om technisch lezen; we verliezen het begrip van de tekst nooit uit het oog. Daarnaast zorgen we voor afwisseling: leerliedjes, activerende werkvormen en leerzame filmpjes maken de lessen leuk en boeiend. En natuurlijk zijn we niet vergeten om de materialen aantrekkelijk vorm te geven! Zo voorkomen we dat kinderen in groep 3 een hekel krijgen aan lezen - een probleem dat helaas nog vaak voorkomt. duidelijke handvatten om keuzes te maken die passen bij hun groep. ” OP WELKE MANIEREN ONDER STEUNT DE METHODE LEERLINGEN DIE JUIST MEER UITDAGING OF ONDERSTEUNING NODIG HEBBEN? [EDITH] Kinderen met verschillende niveaus lezen zoveel mogelijk samen, uiteraard met oog voor de onderlinge verschillen. Voor kinderen die meer ondersteuning nodig hebben, is er bij voorbeeld verlengde instructie en zijn er De methode biedt leerkrachten

instructielessen op maat. Pijlopdrachten in het werkboek en rijtjesboek dagen alle kinderen uit om een stapje verder te gaan. Daarnaast zijn er teksten op een hoger niveau voor goede lezers. De methode biedt leerkrachten duide lijke handvatten om keuzes te maken die passen bij hun groep. De leerkracht kent de groep het best en weet welke ondersteuning er nodig is. [MAUD] In de Zoem-versie van Veilig leren lezen is de hele klas één leer- gemeenschap: de Club van Zoem. Samen antwoorden zoeken op de uitdagende onderzoeksvraag in het anker zorgt voor verbinding. Er zijn geen aparte groepjes. Nee, iedereen zoekt samen, leest samen. Via teksten, gesprekken, filmpjes, infoplaten ont- dekken ze de antwoorden, terwijl ze hun leesvaardigheid én kennis van de wereld vergroten. Een mooi voorbeeld hiervan is de routine ‘interactief lezen’ waar leerlingen lezen in teksten die geschre ven zijn door kinderboekenauteurs en aansluiten bij het anker. Iedereen gaat op zoek naar antwoorden op de prikkelende leesvraag zoals in het anker ‘De tijd van toen’. Hoe ging dat vroeger bij Tuur en Mies? Of leerlingen nog maar een paar letters kennen of al vloeiend kunnen lezen: het gaat om de inhoud. Ze willen van elkaar weten hoe dat heel lang geleden bij Tuur en Mies op school en op de boerderij ging. Daarbij zet de methode hoog in: elke leerling kan groeien. Dankzij sterke lessen, praktische tips, routines en weg wijzers worden leerkrachten onder- steund om die hoge verwachtingen waar te maken. Iedereen mag en kan ‘snuffelen’. De ene leerling zoekt die uitdaging af en toe en begeleid op, bij voorbeeld met clusterwoorden waarvan ze alle letters hebben geleerd. De andere leerling wil meer uitdaging en krijgt er een snuffeldoel bovenop. Voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben om de doelen te bereiken, wordt niet afgewacht. Ze profiteren meteen van preventieve maatregelen zoals pre- teaching en verlengde instructie.

Een sterke basis voor technisch lezen, aandacht voor motivatie en leesplezier

Die preventie zit ingebakken in de brede klasondersteuning, omdat er bij

24

Aanvankelijk lezen

In gesprek met de makers

misch bewustzijn, vlot en vloeiend lezen, en spelling bouwen stapsgewijs aan het automatiseren van de leesvaardigheid. Deze technische routines zijn minder thematisch ingericht, omdat de woorden en teksten zijn afgestemd op de aan te leren letters en woordtypen. Daarnaast bieden routines voor luister- en lees begrip, spreek- en luistervaardigheden, woordenschat, creatief en functioneel schrijven juist kansen om alle opgedane kennis en geoefende vaardigheden meteen in een kennisrijke, betekenisvolle contexten toe te passen. Zo werk je aan een stevige en stimulerende basis voor de ontwikkeling van leesvaardigheid, kennis, taal én denken van alle leerlingen.

De eerste leesprestaties zeggen weinig over het potentieel van een kind - met de juiste aanpak kan een kind enorme stappen zetten. ”

de ontwikkeling rekening is gehouden met werkzame principes voor álle leerlingen. Dat is het UDL-principe (universele principes voor leren). Daar door hoeft de leerkracht zelf minder specifieke aanpassingen te maken. De methode reikt daarnaast niet alleen effectieve hulpmiddelen aan voor ondersteuningsniveau 2 maar ook extra interventie (ondersteuningsniveau 3). Dit voorkomt dat kinderen met een minder talige thuissituatie of een niet- Nederlandse achtergrond meteen als zwakke lezers worden bestempeld en daardoor minder worden uitgedaagd. De eerste leesprestaties zeggen namelijk weinig over het potentieel van een kind. Met de juiste aanpak kan een leerling die aan het begin van groep 3 moeite heeft met lezen enorme stappen zetten. Om die groei te stimuleren, krijgt ieder kind bij elke les de kans om de lat hoger te leggen. Alle kinderen werken met hetzelfde materiaal en starten steeds met dezelfde oefening. Differentiatie vindt pas later in de les plaats, op een subtiele en flexibele manier. Zo blijft de groep samen en krijgt ieder kind de ruimte om op zijn eigen niveau te groeien. Met deze aan pak werken leerlingen altijd binnen hun zone van naaste ontwikkeling. Zo groeien ze, zonder vast te zitten aan beperkende leesniveaus. WAT ZIJN DE BELANGRIJKSTE VOORDELENVOOR LEERKRACHTEN VAN DEZE METHODE? [ATLANTIS START] Atlantis Start maakt thematisch onderwijs eenvoudig. De lessen sluiten logisch op elkaar aan, waardoor je soepel van de ene les naar de volgende gaat. Dat scheelt tijd én levert betere leerresultaten op. Alles wat [ATLANTIS START] Atlantis Start werkt zonder labels en vaste niveaugroepen.

je nodig hebt - van lesvoorbereiding tot digibordles - staat overzichtelijk op één plek. De weekstructuur biedt houvast, maar geeft je ook de flexibiliteit om in te spelen op activiteiten als een studiedag of schoolfeest. Zo helpt Atlantis Start je om het overzicht te houden én meer tijd vrij te maken voor je klas. [EDITH] Een sterk punt van de methode is naar mijn mening dat deze de leer kracht veel houvast biedt bij het maken van keuzes. Het is meteen duidelijk wat de basis is en daarnaast zijn er keuzes te maken afhankelijk van jouw groep. Als leerkracht heb je de regie, jij kent jouw groep het beste. Een ander belangrijk voordeel is dat je de leerlingen om de dag individueel even hoort lezen. Hier door heb je jouw groep echt in beeld en weet je wat elk kind nodig heeft. Handige kijklijsten en tips voor het leescircuit ma ken het werk overzichtelijk en effectief. Het leescircuit brengt net dat beetje extra dynamiek in de klas, met leesspellen die zorgen voor een energieke, actieve leeromgeving. [MAUD] Meer dan ooit legt de Zoem- versie naast een ijzersterke didactiek voor technisch lezen en spelling nadruk op inhoud en kennis. Elke vier weken neemt Zoem de leerlingen mee op ontdekking door het anker: wereldoriënterende, kennisrijke en taalrijke thema’s. Deze aanpak breidt de kennis- en woord netwerken van alle leerlingen uit. Door langere tijd met brede onderwerpen te werken, komen nieuwe woorden en kennis in verschillende activiteiten terug. Zo wordt leren diepgaand en duurzaam. Al deze taal-, lees- en kenniscomponen ten zijn uitgewerkt in heldere routines en activiteiten. Routines gericht op het leren van nieuwe letters en woordtypen, fone

SAMENWERKEN AAN STERK LEESONDERWIJS

Bij Heutink geloven we in de kracht van goed

doordachte methodes die leerkrachten ondersteunen en leerlingen inspireren en motiveren om te groeien. Dit gesprek met de auteurs laat zien hoeveel zorg en expertise er in de ontwikkeling van deze methodes zit. Wat ze gemeen hebben? Een sterke basis voor technisch lezen, aandacht voor motivatie en leesplezier en ruimte om in te spelen op de behoeften van iedere leerling. Elke school en klas is anders.

Daarom helpen wij scholen bij het maken van de juiste methodekeuze.

25