STEAMmagazine Heutink VO

KENNIS- CONSTRUCTIE IN FABLABS EN MAKERSPACES

Karien Vermeulen (rechts op de foto) Head of programme Creative Learning Lab Waag Society

Gaan techniek en creativiteit samen? Jazeker. Sterker nog, het is de pure kern van maakonderwijs. In makerspaces en Fablabs raken steeds meer leerlingen en docenten bevlogen voor techniek. Door eigen robots, apparaten en computers te bouwen verschuift het accent van kennisoverdracht naar kennis- constructie. Dat blijkt een enorme meerwaarde te hebben voor het maakonderwijs. Techniek is fun! LEEROMGEVING VERRIJKEN Karien Vermeulen doet bij de Waag Society onderzoek naar de rol van technologie in de samenleving en techniek in het onderwijs. Wat haar bezighoudt: hoe kun je door technologie leren en de leeromgeving verrijken? Head of programme Creative Learning Lab werkt ze vol overtuiging aan het bevorderen van de samenwerking tussen Fablabs en Makerspaces en het onderwijs in Nederland. FABLABS EN MAKERSPACES Vermeulen: ‘Fablab komt van Fabrication Laboratory. Het is van oorsprong een Amerikaans concept. Het is een werkplaats waar mensen eigen ideeën realiseren door computer- aangestuurde machines. Dat kan echt van alles zijn. Al die ontwerpen worden vervolgens gedocumenteerd en gedeeld binnen de Fablabs. Alle meer dan 500 Fablabs zijn wereldwijd genetwerkt en in Nederland hebben we nu een uniek hoge dichtheid van meer dan 40. Makerspaces zijn soortgelijk van opzet, maar die hebben zich niet gecommitteerd aan het delen van ontwerpen en zijn niet genetwerkt.’

TINKEREN: ITERATIEF LEERPROCES Gedurende de zeven jaar dat we een Fablab hosten in de Waag, zagen we dat er hele interessante vormen van leren ontstaan. De eigen motivatie van de deel- nemers is heel hoog. Door zelf te ontdekken en doorlopend je ontwerp te tweaken, ontstaat een iteratief leerproces, waarbij je je ontwerp steeds verbetert en aanpast. Tinkeren wordt dat genoemd. Het accent verschuift dan van kennisoverdracht naar kennisconstructie. Je zoekt er met andere deelnemers naar oplossingen, je doet actief samen kennis op.’ SCHOOLPROGRAMMA’S ‘We bieden nu steeds meer workshops en activiteiten aan. Het loopt heel hard, want het is waanzinnig leuk om te doen. Je leert, je bent met je handen bezig, je wordt vanzelf in het proces gezogen. Die eigen motivatie is ook de drijvende kracht. Op woensdag- middagen organiseren we schoolprogramma’s met kinderen die eigen computers in elkaar zetten.’ MODERN KATTENKWAAD ‘We leren kinderen een eigen microcomputer in elkaar te zetten. Ze solderen de materialen, koppelen er sensoren aan en kunnen dan al vrij snel een eigen apparaat bouwen. Dat kan een apparaatje zijn waarmee je op afstand alle tv’s in de omgeving kunt uitzetten. Of een deuralarm voor je eigen slaapkamer. Dat is fun, een soort modern kattenkwaad.’ TEACHER MAKER CAMP ‘Er gebeurt zo veel in de labs, de kinderen zijn er vaak niet weg te slaan. Dat hebben we ook doorgezet naar Teacher Maker Camps. Dat is een 4-daags programma voor leraren waar ze zelf aan de slag gaan. Met 3D-printers, lasercutters en elektronica doen ze een eigen maakproject, komen er gast- sprekers, gaan ze op werkbezoek en het eindigt met een demo van hun eigen project. We dagen de deelnemers uit om hun lerarenpet af te zetten en opnieuw te ervaren hoe het is om te leren. Je gaat als docent dan automatisch reflecteren op je eigen onderwijspraktijk. Dat werkt heel verfrissend.’

NATIONAAL NIVEAU ‘We zijn nu, samen met veel enthousiaste mensen vanuit zowel het onderwijs als de Fablabs en Maker- spaces, bezig dit op nationaal niveau groter te maken. We merken dat bij alle deelnemers iets ‘aan’ gaat. Je ontdekt wat techniek voor je kan doen, hoe je het praktisch in kan zetten. We zijn al een aantal jaren aan het lobbyen om dit ook bij de politiek onder de aandacht te brengen en in de onderwijsbegroting is nu ruimte voor deze bottom-up beweging. Met het Platform Maker Education geven we samen met onze partners FabKlas en Frysklab en alle andere pioniers in Nederland dat op makereducation.nl verder vorm.’ Als eerste geven we vouchers uit waarmee scholen met lokale Fablabs aan de slag kunnen. 40 van de 50 vouchers zijn al weg, vooral naar docententeams. Daarnaast brengen we scholen die het al opgepikt hebben samen in een leergemeenschap, we or- ganiseren avonden waar verder de diepte ingegaan wordt. We doen ook onderzoek naar de meerwaarde van makereducation. We onderzoeken hoe maak- onderwijs bijdraagt aan de creativiteit. En tot slot willen we op makereducation.nl meer zichtbaar maken wat er nu gebeurt met blogs en overzichten van projecten.’ WIND ONDER DE VLEUGELS ‘Voor de zomer organiseren we bovendien een eindevent om te laten zien waar we staan en wat onze toekomstplannen zijn. Er gebeurt zo veel in heel Nederland en het enthousiasme is zo groot, er ontstaat nu echt wind onder onze vleugels. Uiteindelijk willen we alle leerlingen en alle docenten in aanraking brengen met de labs en digitale fabricage.’ MAKEREDUCATION.NL ‘We hebben vier activiteiten met het Platform.

HET GAAT NIET OM TECHNIEK LEREN MAAR OM JE EIGEN CREATIVTEIT VORM TE GEVEN MET TECHNIEK

36

37

www.waag.org www.fabschool.nl